Cadeautje: de kathedraal

De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal verkeert na vijftig jaar restauratie opnieuw in voortreffelijkestaat. De provincie, die daarin 53 miljoen investeerde, heeft een feestprogramma klaar. "Publieksactiviteiten moeten de Antwerpenaar terug naar de kathedraal trekken", zegt gedeputeerde van Cultuur Luk Lemmens (N-VA).

De gidsen van Toerisme Pastoraal Antwerpen kregen dinsdag een grondige update van de resultaten van de restauratie. Zij staan vanaf nu klaar om de honderdduizenden bezoekers met kennis van zake rond te leiden.

Nacht van de Kerken en Open Monumentendag uitgelezen moment voor bezoek. Vijftig jaar heeft de restauratie van de Onze-Lieve- Vrouwekathedraal geduurd. Een aandachtige bezoeker die de kathedraal vandaag binnenkomt, kan duidelijk merken dat de visie op restauratie gewijzigd is in die periode. Het schip van de kerk is in natuursteen, terwijl de kruisbeuk en het koor witgekalkt zijn. "In zekere zin is het een geluk dat het schip eerst werd gerestaureerd", zegt architect Rutger Steenmeijer. "Met de heroprichting van het bisdom Antwerpen in 1961 werd de provincie verantwoordelijk voor de restauratie van de kathedraal", zegt provinciaal ingenieur-architecte Amke Maes.

De eerste restauratiefase, waarin het kerkschip werd aangepakt, zou tot 1983 duren. De kalklagen op de muren, gewelven en pijlers werden met perslucht en zandstralen verwijderd, omdat men de natuursteen wilde blootleggen.

De voorstanders van een zachte restauratie hadden nochtans sterke argumenten: onderzoek had uitgewezen dat het interieur van middeleeuwsekerken beschilderd was. Zij haalden hun slag thuis. Zandstralen en perslucht waren vanaf nu taboe. Van 1990 tot 1993 werden het koor en de kruisbeukaangepakt. De afwerkingslagen, gemiddeld twintig, werden niet verwijderd en kregen een nieuw kalklaagje. "Glasramen van de kruisbeuk werden in de jaren zeventig gedemonteerd", zegt Steenmeijer. "De stukjes glas werden in een driehonderdtal bakjes opgeslagen. Goed fotomateriaal ontbrak, waardoor het heel wat geduld en knutselwerk vergde om de ramen opnieuw samen te stellen."

In de laatste fase, die nu beëindigd is, werden de kooromgang en de koorkapellen gerestaureerd. De neogotische muurschilderingen werden behouden en hersteld. Het resultaat is ronduit prachtig.