Continu werken aan kathedraal

Terwijl restaurateurs de laatste hand leggen aan de twaalf koorkapellen, geven bouwvakkers een groot onderhoud aan het dak van de Antwerpse kathedraal. De Monumentenwacht van Utrecht bracht gisteren een werkbezoek aan de kerk.

"Er lopen verschillende werven tegelijk", verduidelijkt architect Rutger Steenmeijer, die al decennia de restauratiedossiers behartigt. "We restaureren, maar tegelijk is er ook voortdurend groot onderhoud. Dat gebeurt nu met de bedaking, die van de jaren zeventig van vorige eeuw dateert."

Na veertig jaar treedt nieuwe slijtage op. Het houtwerk wordt geverfd en houtrot behandeld. Ook de glasin- loodramen en de leibedekking worden waar nodig hersteld. De kathedraal ontsnapte evenmin aan de hagelstorm twee weken geleden. In het interieur loopt de restauratie van de koorkapellen op zijn einde.

Tien kapellen zijn al afgewerkt en in de twee laatste verdwijnen wellicht nog voor het bouwverlof alle stellingen.

"Met de restauratie van de kooromgang zijn we in 1996 begonnen", stipt Steenmeijer aan. "Afrondend reinigen we alles nog eens goed en doen we hier en daar nog een retouche, zodat de hele kooromgang er straks fris bijstaat. Het publiek zal kunnen zien hoe de negentiende- eeuwse polychromie opnieuw schittert." Tijdens de restauratie kwamen sluitstenen van rond 1390 aan het licht. "Het gaat om de oudste stukken van de kathedraal, die nu weer goed te zien zijn", zegt Steenmeijer, "fraaie gesculpteerde stenen waar zelfs nog heel oude resten verf opzitten."

Een derde werf betreft de constructie van een portaal voor de hoofddeuren. Er komt een glazen kooi, met opzij elektrische schuifdeuren voor rolstoelpatiënten. Het ijzeren frame is er al, eind augustus arriveert het glas. "Als bij begrafenissen, huwelijken of processies de buitendeuren opengingen, stroomden tocht en koude binnen", zegt Steenmeijer. "Het portaal komt ook tegemoet aan veiligheidsvoorschriften. Een evacuatie kan sneller gebeuren."

Twee andere dossiers zijn klaar voor uitvoering. In augustus begint de restauratie van het machtige Schyven-orgel. Het werk had vorige maand al moeten starten, maar het onverwachte overlijden van orgeldeskundige Gerard Pels in april, zorgde voor uitstel.

In het najaar worden elektrische leidingen vervangen, die intussen ook al veertig jaar oud zijn. "Een kerk leeft en vergt voortdurende zorg", concludeert Steenmeijer terecht.

Monumentenwacht

Om historische gebouwen te inspecteren en beter te onderhouden, richtte Vlaanderen in 1991 de Monumentenwacht op. Sinds begin 2014 valt de dienst onder de cel Erfgoed van elke provincie. Antwerpen heeft een team van tien inspecteurs.

Zij ontvingen gisteren, samen met gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA), hun collega's van Utrecht. Die hadden iets te vieren, want in Nederland bestaat de Monumentenwacht veertig jaar. Vlaanderen kopieerde destijds het Nederlandse model.

"Bij elk jubileum gaan we op bezoek. Om te bezuinigen hebben we een stad dichtbij gekozen", grapt directeur Wichert Van Dijk. "Het is aangenaam maar ook leerrijk om werkmethodes met collega's te bespreken. Jullie kathedraal is gigantisch, maar ziet er stralend uit."