Fort van Kessel krijgt Projectsubsidie Natuur

Het Agentschap voor Natuur en Bos kent een Projectsubsidie Natuur toe voor de natuurvriendelijke inrichting van de oevers van het Fort van Kessel. Met de subsidie van 92.800 euro zullen inrichtingswerken gebeuren om het leefgebied van vleermuizen te verbeteren. De werken zorgen ook voor stabilisering van de oevers en daardoor de bescherming van de fortgebouwen.  

Korte beschrijving en geschiedenis van het fort van Kessel

Het fort van Kessel is een betonnen pantserfort dat deel uitmaakt van de buitenste fortengordel rond Antwerpen. Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, toen het fort niet eens helemaal afgewerkt was, kwam de versterking zwaar onder vuur te liggen. Duitse en Oostenrijkse artillerie - waaronder het befaamde kanon Dikke Bertha - bracht zware vernielingen toe. In 1973 kocht de gemeente Nijlen de site aan. Vandaag is het fort van Kessel een plek voor mens én dier. Vrijwillige gidsen vertellen de geschiedenis van het fort en zijn jaarlijks actief van april tot september. De andere maanden kunnen vleermuizen ongestoord overwinteren in het fort.

Natuur, cultuur én erfgoed koesteren

Lokaal bestuur Nijlen wil de site duurzaam beheren met respect voor natuur, cultuur en erfgoed. Verschillende partners bekijken daarom samen welke activiteiten er wel en niet kunnen plaatsvinden. Kempens Landschap onderzocht enkele jaren geleden de erfgoedwaarde van het fort. Dit leidde tot een beschermingsaanvraag bij het agentschap Onroerend Erfgoed eind 2015. In 2018 werd het fort definitief beschermd als monument. Zo is de toekomst van het militaire erfgoed veilig gesteld.

Kessel fort is een speciale beschermingszone voor verschillende soorten vleermuizen

“De fortengordels rond Antwerpen zijn voor vleermuizen één van de belangrijkste overwinteringsplaatsen van West-Europa. Ook in de zomerperiode zijn de objecten van belang als zwermplaats en zomerverblijfplaats. In het Fort van Kessel hebben heel wat vleermuizen hun intrek genomen. De meest voorkomende soorten zijn de ingekorven vleermuis, meervleermuis, watervleermuis, franjestaart, Brandt vleermuis en baardvleermuis. Het fort is erkend als SBZ (Speciale Beschermingszone) en is ook opgenomen in het SBP (Soortenbeschermingsplan) vleermuizen. Het is één van de forten met een uitzonderlijk belang voor de ingekorven vleermuis. Via verschillende inrichtingsmaatregelen kan het fortcomplex nog aantrekkelijker worden voor vleermuizen. Zo willen we graag werken aan de verbetering van leefgebied voor vleermuizen, concreet door de aanleg van natuurlijke oevers langs de binnenzijde van de vestinggracht rond het Fort”, aldus Jan De Haes, gedeputeerde van de Provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap.

Oevers verstevigen om de toekomst zeker te stellen

“Daarnaast bieden de geplande oeverinrichtingen ook een oplossing voor de problematiek rond de stabiliteit van de oevers. Hier heeft het fort al jaren mee te kampen”, vult burgemeester Paul Verbeeck aan. “Het Fort van Kessel wordt bedreigd door het afkalven van de oevers. De afkalving aan de binnenzijde van de fortgracht doet de historische vorm van het forteiland verdwijnen. Ook de stabiliteit van de gebouwen komt op sommige plaatsen vroeg of laat in het gedrang. De inrichtingswerken voorkomen verdere afkalving. Dit verzekert het behoud van de gebouwen.”

Mooi bedrag voor noodzakelijke investeringen

“Onze subsidieaanvraag voor dit project in het Fort van Kessel werd door het Agentschap voor Natuur en Bos gehonoreerd met een bedrag van 92.800 euro. Dat is 80 % van de totale investeringskost van 116.000 euro. Met deze extra middelen zullen we onze ambities dus zeker kunnen waarmaken en een mooi jachtgebied kunnen creëren voor de vleermuizen,” besluit Kathleen Helsen, gedeputeerde van de Provincie Antwerpen en covoorzitter van Kempens Landschap.

Het project moet worden gerealiseerd voor 1 oktober 2024. Samen met de projectpartners en bevoegde overheidsinstanties neemt Kempens Landschap de komende maanden de nodige stappen om het project uit te voeren.