'De Bomma' zal weer blazen

Na een langdurige restauratie in de ateliers van de Eupense orgelbouwer Guido Schumacher werd het monumentale Schyvenorgel gisteren weer gemonteerd op zijn vertrouwde plek in de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal.

Burgemeester Bart De Wever en provinciaal gedeputeerde Luk Lemmens (beiden N-VA), die de werken bijwoonden, waren alvast in hun nopjes: “De terugkeer van het orgel vormt een mooi sluitstuk in vijftig jaar onafgebroken restauratie van onze kathedraal.”

Terwijl enkele medewerkers van orgelrestaurateur Guido Schumacher grote orgelpijpen naar boven hesen, stak de burgemeester tijdens zijn toespraak in de kathedraal een lofrede af over 'De Bomma', zoals het Schyvenorgel uit 1891 wel eens genoemd wordt door organisten. Schuilt er in De Wever een minnaar van orgelmuziek? “Absoluut. Ik hou van klassieke muziek, met inbegrip van liturgische orgelklanken. Ik ben geen strikte gelovige, maar wel katholiek opgevoed. Mijn vrouw speelt piano in de kerk. En we geven onze kinderen een christelijke opvoeding. Bovendien hou ik van deze kerk. Dit is een tijdloos oord van bezinning, waar zowel ruimte is voor de Kruisoprichting en de Kruisafneming van Rubens als De man die het kruis draagt van Jan Fabre. Het standbeeld van Fabre draagt zijn kruis in de palm van zijn hand, ik op mijn schouders. Er wordt in de kroegen rond deze kerk met luide stem geredetwist, van 's ochtends vroeg tot diep in de nacht. Maar, spijts hun gekibbel en de ontkerkelijking van de voorbije decennia, zijn alle Antwerpenaars het over één ding eens: onze kathedraal is de mooiste ter wereld. Ik weet het, de tweede toren is er nooit gekomen. Maar het Schyvenorgel staat er weer.”

De toren van ons hart

Toch is het nog even wachten tot De Bomma weer blaast. De technische montage en de heropbouw van de barokke orgelkast rond het reusachtige muziekinstrument zijn immers een tijdrovend monnikenwerk. Tot slot moet ook de klank nog op punt gesteld worden. Ten vroegste rond Pasen 2017 kan het pronkstuk weer in gebruik genomen worden. “Dat eerste concert wordt er een door pianist Robert Groslot met een speciaal voor het Schyvenorgel gecomponeerde versie van de Orgelsymfonie van Saint-Saëns”, weet Luk Lemmens, die de restauratie vanuit het provinciebestuur opvolgde.

Met de thuiskomst van het Schyvenorgel komt een einde aan de grondige restauratie van de kathedraal. “De provincie begon er mee in 1965”, aldus Lemmens. De Wever beaamt: “Van binnen en van buiten, steen voor steen, paneel na paneel, glasraam na glasraam. En nu het werk bijna af is, voel ik me van binnen geraakt door deze toren van ons hart. Ik word kleiner. Deze kathedraal is groter dan de mens.”

Nieuwe beiaardconcerten?

Lemmens en De Wever hadden het gisteren ook over de plannen om de tuin van de kathedraal open te stellen voor het publiek. “Zo kunnen de Antwerpenaars voor het eerst kennismaken met een van de best bewaarde geheimen van 't Stad”, aldus De Wever. “De tuin is ook een interessante archeologische site, met restanten van een bouwproject dat keizer Karel in de eerste helft van de 16de eeuw startte om van onze kathedraal de grootste ter wereld te maken. Dat is niet gelukt. Maar we hebben vandaag wel de hoogste kerktoren van de Benelux. In 2018 zullen we hem letterlijk in de schijnwerpers plaatsen met nieuwe verlichting.”

En wat met de razend populaire Beiaardconcerten uit de jaren tachtig? Komen die terug? “Die waren destijds het slachtoffer van hun eigen succes”, zucht De Wever. “Daar kwamen zoveel feestneuzen op af dat je de klokken alleen nog kon horen in de Vlaaikensgang. Maar het zou wel fijn zijn mochten we de Beiaardconcerten in een nieuw jasje kunnen steken...”